De vastgoedmakelaars en terrorisme - aanbevelingen gevraagd

Terrorisme is niet langer iets dat zich enkel afspeelt in het Midden-Oosten, Afrika of Azië. In november waren er de dramatische gebeurtenissen in Parijs en onlangs zelfs nog dichterbij, in Brussel. Het terrorisme en de dramatische gevolgen ervan zijn genaderd tot in onze achtertuin. Ook de vastgoedmakelaar kan te maken krijgen met terroristen bij de verkoop of verhuur van woningen. CIB Vlaanderen vraagt de overheid om praktische aanbevelingen die de vastgoedmakelaar in zo’n geval kan volgen.

De vastgoedmakelaar heeft in het kader van de antiwitwaswetgeving een onderzoeks- en meldingsplicht naar gelden die gerelateerd zijn aan onder meer misdaad, vrouwenhandel en ook terrorisme. Voor het opsporen van gelden afkomstig van terroristische activiteiten met het oog op het witwassen van deze gelden heeft de overheid voor de vastgoedmakelaars en andere beroepen een wetgevend kader gecreëerd. Voor de vastgoedmakelaars werd de screeningmethode vastgelegd met knipperlichten en een meldingsplicht.

Voor het opsporen van huurders met kwade bedoelingen, met name terroristische activiteiten of medewerking aan terroristische activiteiten, is er voor de vastgoedmakelaars niets geregeld. Er is geen checklist, er zijn geen knipperlichten, er is geen meldpunt.

Terroristen of hun netwerk huren ‘safe houses’ in Charleroi, Verviers, Schaarbeek en andere gemeenten. Het is lang niet uitgesloten dat vastgoedmakelaars uit Brugge, Lokeren, Mechelen of Tongeren morgen kandidaat-huurders over de vloer krijgen op zoek naar een gezinswoning, maar die eigenlijk gewoon op zoek zijn naar een ‘safe house’ of zelfs een uitvalsbasis voor een terroristische aanslag. Is het wenselijk om de vastgoedmakelaar nu elke huurder te laten screenen en na te gaan of hij of zij mogelijks banden heeft met terrorisme? Ongetwijfeld niet. Maar een (digitale) infobrochure met nuttige tips en een federaal meldpunt zouden wel van nut kunnen zijn.

Waar kan je als vastgoedmakelaar maar beter op letten wanneer je een huurovereenkomst opstelt? Enige houvast zou helpen. Op de krappe huurmarkt zijn de verhuurders al voorzichtig. Zij willen dat de woning of het appartement dat ze verhuren door de huurder goed wordt onderhouden en dat de huur stipt wordt betaald. Met wat de eigenaars horen en lezen in de media zullen ze nu ook mogelijk aandacht hebben om niet aan terroristen te verhuren. Dit is een terechte bezorgdheid, maar dit mag er niet toe leiden dat hele bevolkingsgroepen de toegang tot de huurmarkt zou worden ontzegd.

Vorige week schreef het CIB reeds dat asielzoekers het wellicht moeilijk zullen krijgen om een woning te kunnen huren, enkel al omdat de verhuurder, maar ook de vastgoedmakelaar, niet of onvoldoende kennis hebben van het statuut van deze asielzoekers en de mogelijke negatieve gevolgen van dit statuut bij het niet betalen van de huur of bij een ander geschil.

Nu komt daar nog bij dat, omwille van de terrorismedreiging, de zekerheden die de eigenaar-verhuurder vraagt misschien nog zullen toenemen. Vragen over kandidaat-huurders en hun mogelijke band met terrorisme zullen door de ene worden uitgelegd als een daad van burgerzin, anderen zullen daar direct discriminatie van bevolkingsgroepen in zien. Dreigingsniveau 3 met onder meer militairen op straat is ernstig. Opsporingstechnieken worden aangepast, wetgeving wordt hiervoor in sneltreinvaart gewijzigd. 

CIB Vlaanderen vraagt dan ook aan de Federale en/of Vlaamse overheid, om ook aan vastgoedmakelaars praktische aanbevelingen te geven over waar ze moeten en mogen op letten en waar zij terechtkunnen met vragen en mogelijke meldingen. Liever een positief verhaal met aanbevelingen over wat de vastgoedmakelaar het best doet in deze tijd van terreur, dan straks een negatief verhaal waarbij de goedbedoelde initiatieven van de vastgoedmakelaar worden gebrandmerkt als discriminatie.